Menu belki

niedziela, 19 kwietnia 2015

Leszczyna (Corylus )

obraz
Leszczyna to rodzaj drzew i krzewów uprawianych w naszych ogrodach głównie dla owoców,(któż nie marzy o orzechach laskowych)ale także z uwagi na swoje walory dekoracyjne.Orzechy laskowe to przysmak wielu smakoszy - zawierają dużo białka,błonnika,cenne pierwiastki m.in.fosfor,magnez,potas oraz nienasycone kwasy tłuszczowe.


Jednak owocowanie leszczyny bywa w naszych warunkach klimatycznych zawodne.Jako pierwszą z przyczyn w naukowych publikacjach podaje się brak odpowiedniego zapylacza...Najlepszym zapylaczem jest leszczyna pospolita.Można również krzew wspomóc w zapyleniu,o czym piszę w dalszej części artykułu.
Najpopularniejszy gatunek to - leszczyna pospolita (Corylus avellana)o zielonych liściach dorastająca w formie wielopiennego krzewu do 5 m wysokości.
Najczęściej rośnie dziko.
Inne gatunki leszczyny to np.
-leszczyna południowa,długookrywowa (Corylus maxima)
-leszczyna turecka,drzewiasta (Corylus colurna)


Uprawiana dla owoców leszczyna wymaga stanowiska słonecznego,w celach ozdobnych również dobrze rośnie w półcieniu.
Nie rośnie dobrze na glebach jałowych,suchych oraz podmokłych.
Leszczynie odpowiada każda żyzna ziemia ogrodowa. Co 3-4 lata należy rozsypać garść kredy do bielenia drzewek lub dolomitu.

Odmiany o czerwonych liściach,mimo,że są nieco mniej odporne na mróz niż leszczyna pospolita,są uprawiane w naszych ogrodach jako rośliny ozdobne.
Odmian uprawianych dla owoców czyli wielkoowocowych jest... dużo,powstają głównie z krzyżówek (Corylus maxima) i (C. lamberti)


Najczęściej uprawiane w Polsce dmiany ozdobne to'Purpurea' o liściach ciemnych purpurowych lub złociście wybarwiona'Aurea'. Doskonale komponują się w ogrodzie z innymi krzewami o zielonych czy żółtych liściach.
Krzew ten może być również zastosowany jako żywopłot,dobrze bowiem znosi cięcie.
Łatwo można ją też odmładzać,cięta łatwo wypuszcza nowe pędy.
Leszczyna turecka (Corylus colurna)to znakomite drzewo uliczne.

Leszczyna kwitnie bardzo wcześnie,już w lutym.Kwiaty męskie pylą bardzo obficie na żółto.
Kwiatki żeńskie są maciupeńkie,trudno je dostrzec,trzeba się dobrze przyjrzeć i pojawiają się nieco później. Na jednym pędzie występują kwiaty i męskie i żeńskie i są wiatropylne.
W styczniu - lutym,gdy kotki zaczynają się w sposób zauważalny wydłużać,ścinamy i przynosimy do domu kilka gałązek z kotkami czyli kwiatostanami męskimi.Ogrzewamy je trzymając w wazonie a gdy zaczynają pylić,wytrząsamy z nich pyłek i w zamkniętym ciemnym pojemniku przechowujemy w lodówce w temperaturze ok.4*C aż do kwitnienia kwiatów żeńskich na krzewie w ogrodzie.
Wtedy rozpylamy- opryskujemy swój krzew zawiesiną tego pyłku.
Możemy również ręcznie,pędzelkiem nanieść pyłek na słupki żeńskich kwiatków.



Kwiat żeński


Cięcie
Leszczyna jest krzewem lubiącym światło i najlepiej owocuje na gałązkach dwuletnich.Prowadzenie leszczyny owocującej w luźnej formie jest wymogiem co sprzyja owocowaniu a także ochronie przed chorobami grzybowymi.
Jeśli prowadzimy leszczynę jako krzew należy utrzymywać liczbę gałęzi wyrastających z korzenia w granicach 6-8, nie więcej.Co kilka lat należy wycinać najstarszą zastępując ją uprzednio upatrzonym i pielęgnowanym młodym pędem.Pozostałe odrosty korzeniowe wycina się każdego roku w połowie lata tuż przy ziemi.
Cięcie możemy wykonywać w dwu terminach,albo po kwitnieniu albo w drugiej połowie lata.
Konary należy skracać zawsze nad rozwidleniem.Poniżej cięcia,ze śpiących oczek wyrośnie gęstwina pędów tzw "wilki".
Jeżeli skraca się konary wiosną to w lipcu/sierpniu trzeba te młode przyrosty przerzedzić a pozostałe skrócić na około 15 cm.
Jeśli tnie się konary latem,to przyrosty przerzedza się obowiązkowo wiosną.

Rozmnażanie
Jeśli posiadamy odmianę wyjątkowo smaczną i o dużych orzechach możemy podjąć się próby jej rozmnożenia przez odkłady.
Przygina się pęd krzewu do ziemi,mocuje do podłoża za pomocą grubego drutu wygiętego w kształcie litery U i zasypuje ziemią.Można delikatnie uszkodzić korę pędu w miejscu jego styku z ziemią,w tym miejscu bowiem pojawią się korzenie a wtedy wystarczy ją przesadzić na miejsce docelowe.
Owocowanie sadzonki następuje już w drugim - trzecim roku po posadzeniu.
Rozmnażania z nasion - choć jest możliwe - nie polecam,bowiem nie uzyska się raczej rośliny o identycznych cechach jak roślina mateczna a ponadto na owocowanie siewki należy czekać ok. 10 lat.
Choroby i szkodniki :
Poważne zagrożenie dla leszczyny stanowią szkodniki orzecha laskowego chrząszcze słonikowca orzechowca(Curculio nucum)
Wyłażą z ziemi w maju,żerują na liściach krzewu a następnie składają jajeczka w małych,miękkich orzechach.
Wylęgła larwa wyżera jądro, a w sierpniu-wrześniu wygryza dziurkę i wypada na ziemię,zagrzebuje się na głębokość ok.25 cm i spędza tam czas do wiosny.Wyloty słonikowca odbywają się od ok.10 maja do 15 czerwca.
Najlepszy sposób na diagnozowanie pierwszego terminu oprysku to potrząsanie krzewem i wyłapywanie chrząszczy do parasola.
Znawcy podają,że 5 chrząszczy w parasolu to sygnał do wykonania oprysku jednym z podanych środków np DECIS,KARATE,FASTAC.

Monilioza(Monilinia coryli)
- to bardzo częsta choroba pędów leszczyny objawiająca się ciemnobrunatnymi plamami pędów pojawiającymi się także na zawiązkach orzechów.Choroba wywołuje masowe gnicie i opadanie owoców.Porażeniu sprzyja nadmiernie zagęszczenie nasadzeń oraz duża ilość opadów i wysoka wilgotność powietrza.Moniliozę zwalcza się stosując opryski fungicydami,np.Dithane Neotec,Sadoplon.
Pierwszy zabieg należy wykonać pod koniec czerwca, dalsze 3-4 zabiegi w okresach wilgotnej pogody,co 10-14 dni.





<< Powrót do strony głównej